۲۰ مرداد ۱۳۸۸

دانه هاي نشاسته ( Starch grains ):

در پارانشيم كلروفيلي ( كلرانشيم ) ، پلاستها توليدكننده آميلوپلاست ميباشند كه دانه هاي نشاسته در آنها تشكيل ميشود. در طول فرآيند فتوسنتز ، دانه نشاسته در روز توليد شده و درصد آن در برگها بالا ميرود و در شب به مصرف گياه ميرسد و اضافات آن در آميلوپلاست ذخيره ميگردد . دانه هاي نشاسته در پلاستها بر حجمشان افزوده شده به اندازه اي كه غشاي پلاست را پاره ميكند و در اغلب گونه ها طبقات متحدالمركز در اطراف يك نقطه به نام ناف بوجود مي آورد و علت آن اختلاف در ميزان جذب آب لايه هاي مختلف ميباشد.
نشاسته داراي فرمول شيميايي C6(H2O)5]n ] ميباشد كه توسط آنزيم آميلاز به دو واحد گلوكز تبديل ميگردد. اسيدهاي رقيق نيز باعث تجزيه نشاسته به دو واحد گلوكز ميگردند .
دانه نشاسته در آب سرد و الكل غيــرقابل حل بوده و حالت سوسپــانسيون به خود ميگيرد و در آب گرم 70 درجه سانتيــگراد متورم شده و دانه هاي آن تركيده و حالت ژله اي و چسبنده ايجاد ميگردد .
نشاسته در اثر تجزيه ناقص تبديل به گلوكز ، مالتوز و دكسترين ميشود . نشاسته از دو زنجيره اصلي و شاخه هاي فرعي تشكيل شده است به زنجيره اصلي آن آميلوز ميگويند كه در آب محلول بوده و 20 درصد از ساختمان شيميايي نشاسته را تشكيل ميدهد و اتصالات حلقه هاي كربني آن (α(1®4 ميباشد. شاخه هاي فرعي آن آميلوپكتين نام دارد كه در آب نامحلول بوده و 80 درصد ساختمان شيميايي نشاسته را تشكيل ميدهد و اتصالات حلقه هاي كربني آن (α(1®4 بوده اما اتصالات حلقه هاي كربني آميلوپكتين به آميلوز از نوع ( α(1®6 ميباشد. معرف رنگي دانه هاي نشاسته لوگل بوده كه آنرا به رنگ آبي تا بنفش در مي آورد . نكته قابل توجه آنكه يد موجود در معرف لوگل با زنجيره اصلي آميلوز تركيب ميشود.

بررسي دانه نشاسته در چند گونه گياهي:
براي مشاهده دانه نشاسته سيب زميني ابتدا آنرا با آب معمولي شستشو داده و خشك ميكنيم سپس با اسكالپل برشي ايجاد كرده و با نوك آن روي بافت ذخيره سيب زميني چند بار مي كشيم . شيرابه حاصل را بر روي يك قطره آب مقطر روي لام ميريزيم . سپس لامل را به طور مورب بر روي آن رها ميكنيم . حال يك قطره لوگل در يك ضلع لامل ريخته و در ضلع مقابل با يك عدد دستمال كاغذي ، آب مقطر و لوگل را مي كشيم. زماني كه لوگل به وسط لامل رسيد اين عمل را قطع ميكنيم . اين عمل باعث ميگردد كه برخي از دانه هاي نشاسته به اندازه مناسب رنگ گرفته و از تيره شدن بيش از حد و يا عدم رنگ آميزي دانه هاي نشاسته جلوگيري شود . براي ديدن دانه نشاسته بذرهاي خشك از قبيل لوبيا ، ذرت ، گندم و برنج ابتدا با تيغ اسكالپل دانه را از وسط نصف كرده و سپس قسمتهاي سفيد كه حاوي نشاسته ميباشد را خراش ميدهيم و خاكه آن را بر روي يك قطره آب مقطر بر روي لام ريخته و يك عدد لامل روي آن رها ميكنيم . سپس طبق دستور بالا يك قطره لوگل در يك گوشه لامل گذاشته و از طرف ديگر با يك عدد دستمال كاغذي آن را ميكشيم تا دانه هاي نشاسته به رنگ آبي درآيد.








تصويري از دانه نشاسته لوبيا








تصويري از دانه نشاسته سيب زميني













تصويري از دانه نشاسته گندم













تصويري از دانه نشاسته موز













تصويري از دانه نشاسته برنج










تصويري از دانه نشاسته ذرت






هیچ نظری موجود نیست: